سیدمحمد خاتمی و بوندویک، نخستوزیر سابق نروژ، پس از دیدار دوجانبه در اسلو در جمع خبرنگاران رسانههای نروژی و بینالمللی حاضر شدند و به پرسشهای آنان پاسخ گفتند.
در ابتدا نخستوزیر سابق نروژ، در مورد کارگروه زنان که روز سهشنبه با مشارکت بنیاد گفتوگوی تمدنها (ژنو) در اسلو برگزار شد، توضیحاتی ارائه کرد.
در پایان این گزارش دو طرف بر ادامه همکاریهای مشترک و توسعه فعالیتهای دو بنیاد تأکید کردند.
نخستین پرسش را خبرنگار یکی از شبکههای خبری نروژ در مورد پرونده هستهیی ایران مطرح کرد.
برای مذاکره بدون پیششرط آمادهایم
سید محمد خاتمی در پاسخ توضیح مختصری درباره سیر پرونده ایران داد و با اشاره به عضویت ایران در NPT بر حق ایران برای بهرهبرداری از فنآوری صلحآمیز هستهیی تأکید کرد.
وی افزود: افزایش قیمت نفت و کاهش ذخایر جهانی نفت و گاز، جهان را ناگزیر از روی آوردن به سمت بهرهگیری از انرژی های نو خواهد کرد.
خاتمی تصریح کرد: در حال حاضر پرونده ایران مشکل حقوقی ندارد و آن چه امروز مسأله را بغرنج کرده بحثی سیاسی است. حق ایران کاملاً روشن است و در چارچوب مقررات آژانس حرکت میکند.
رییسجمهور سابق کشورمان همچنین گفت: راه حلی جز مذاکره بدون شرط برای بازکردن گره پرونده هستهای ایران وجود ندارد و تهران آماده نشستن بر سر میز مذاکره است؛ مذاکره ای بدون هرگونه پیش شرط.
بحران در منطقه به ضرر همه است
وی افزود: منطقه ما منطقهای بحران زده و در عین حال استراتژیک است و هر بحران دیگری در منطقه، به ویژه اگر ایران یکی از طرفهای آن باشد، برای همه زیانبار خواهد بود.
پرسش دوم به انتخابات آینده ریاستجمهوری در ایران و چگونگی مشارکت مؤثر ایران در بازگرداندن ثبات به عراق اختصاص یافت.
نفوذ ایران به معنی دخالت در عراق نیست
وی درباره عراق نیز گفت: در مورد عراق هم همه ما شاهدیم که این کشور در بحران جدی به سر میبرد. ایران از نفوذ زیادی در عراق برخوردار است، اما نباید از نفوذ ایران تعبیر دخالت در امور عراق کرد؛ این نفوذ ریشهای تاریخی دارد.
ما با اشغال عراق مخالف بودیم، مشکل عراق میتوانست به صورت دیگری حل شود؛ زیرا وضعیت فعلی به نفع افراطیون است.
خاتمی تاکید کرد: عراق نیازمند امنیت است و این امنیت باید توسط خود عراقیها برقرار شود.
وی ادامه داد: ما از ابتدا طرفدار استقرار قانون اساسی و دموکراسی بودیم و خوشبختانه در هر دو کشور دوستان ما بر سر کار آمدند. روا نیست که نفوذ تاریخی ایران در منطقه به دخالت تعبیر شود. ایران نه قصد دخالت در امور داخلی عراق را دارد و نه به چنین کاری دست میزند.
اشتباهات آمریکا موجب گسترش خشونت شده است
رییسجمهور سابق کشورمان افزود: سیاستمداران منصف اروپایی و آمریکایی به درستی به این مسأله معترفند که ایران باید در حل بحران منطقه نقشی محوری داشته باشد. چه بسا ادعای دخالت ایران در عراق و فشار نابهجا به ایران به تقویت برخی جریانهای تندرو در منطقه منجر شود و این خود خشونت مضاعف را به دنبال خواهد داشت. اشتباهات آمریکا در اشغال عراق و افغانستان سبب تقویت و بسط خشونت در منطقه شده و امیدوارم آمریکا و همپیمانانش با اشتباهی دیگر وضعیت بحرانی منطقه را بحرانیتر نکنند.
امیدوارم سیاستهای دولت بعدی آمریکا واقعبینانه باشد
بر اساس گزارش روابط عمومی موسسه بینالمللی گفتوگوی فرهنگها و تمدنها، خاتمی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار اسوشیتدپرس درباره انتخابات آینده ریاستجمهوری آمریکا و تأثیر آن در روابط ایران و آمریکا و دنیای اسلام و غرب گفت: انتخابات آمریکا مربوط به مردم آمریکاست و لزوماً روی کار آمدن رییسجمهوری جدید مسائل را حل نخواهد کرد. آن چه لازم است تغییری اساسی کند، سیاستها و استراتژیهاست. سیاستمداران آمریکایی باید این حقیقت را باور کنند که تهدید و زور در روابط دنیای امروز جایی ندارد و به ابزاری مضر تبدیل شده است. آمریکا برای دنیا برادر بزرگتر نیست. آمریکا هم کشوری است از کشورهای دنیا و البته کشور بزرگ و قدرتمندی است. اما سیاستمداران آمریکایی باید بپذیرند که همه کشورها منافع و شخصیت قابل احترامی دارند.
وی با بیان این که امیدوارم سیاستهای دولت بعدی آمریکا واقع بینانهتر باشد، افزود: زمان آن فرا رسیده که آمریکا به جای اینکه قدرت سیاسی، اقتصادی و علمی خود را صرف سرکوب و تحقیر و اشغال کند، آن را در راه توسعه و ثبات و امنیت در جهان به کار بندد. آمریکا در حالی عامل ترویج خشونت در جهان شده که میتوانست بزرگترین نقش را در استقرار ثبات بینالمللی بازی کند.
خاتمی گفت: آمدن و رفتن افراد مهم نیست، وقت آن رسیده که سیاستها قدری منطقی، خردورزانه و صلحجویانه باشند.
بر اساس این گزارش بندویک هم در ادامه اظهار امیدواری کرد پس از تغییرات سیاسی ماههای آینده در آمریکا و ایران شاهد گفتوگو و ارتباط منطقی میان دو کشور باشیم.
خبرنگار خبرگزاری فرانسه پرسش مشابهی در مورد انتخابات آینده ریاستجمهوری در ایران و موضع رییسجمهوری سابق کشورمان با توجه به آن چه اعلام بازنشستگی وی خواند پرسید.
سیاست بازنشستگی ندارد
سید محمد خاتمی در پاسخ گفت: آدمی در گذر ایام به سن و سالی میرسد که نیازمند آرامش برای تمرکز بر پارهای امور شخصی خویش است، اما متأسفانه سیاست بازنشستگی ندارد. من هم مانند هر ایرانی نسبت به سرنوشت کشورم حساسم و تا جایی که بتوانم فعال خواهم شد. تصمیم در زمینه نوع فعالیت من به شرایط کشور و این که کجا میتوانم آرمانها را بهتر پیاده و پیگیری کنم بستگی دارد. در حال حاضر از فعالیتهای بین المللی خود راضیام و در دنیای اسلام نیز برای توجیه و پیشبرد تفکر منطقی، خردورزانه و آزادیخواهانه اسلام که سخت به آن معتقدم و نیز برقراری فرهنگ دیالوگ برای رسیدن به صلح توأم با عدالت و کرامت تلاش میکنم.
وی در عین حال گفت: باید منتظر آینده بود.
مجازات اعدام مانند برخی دیگر از جاهای دنیا تنها در شرایط معدود در ایران انجام میشود
خبرنگار دیگری با اشاره به خبرهای منتشرشده در مورد اجرای دو حکم اعدام در ایران خواستار توضیح سید محمد خاتمی شد.
رییس بنیاد گفتوگوی تمدنها (ژنو) با تأکید بر این نکته که هیچ انسان معتدلی از کشته شدن یک انسان خرسند نمیشود ادامه داد: مجازات اعدام در بخشهایی از دنیا با توجیهات حقوقی خاصی اجرا میشود و در بسیاری از سیستمها نیز منع شده است. در بخشهایی از آمریکا هم مجازات اعدام هنوز اجرا میشود. اسلام هم برای برخی جرایم مجازات اعدام را تأیید کرده، اما شرایطی که برای اجرای این حکم در نظر گرفته به گونهای است که اجرای این حکم به ندرت صورت میگیرد.
من معتقدم نباید در صدور و اجرای حکم اعدام سخاوتمند بود. رهبری ایران و رئیس قوه قضائیه هم علاقهمندند صدور و اجرای حکم اعدام در ایران به حداقل برسد.
اخبار تمرین نظامی اسرائیل درباره ایران تبلیغاتی است
یکی دیگر از خبرنگاران حاضر در این جلسه با اشاره به انتشار اخباری غیررسمی از تمرینات نظامی رژیم صهیونیستی برای حمله به تأسیسات هستهیی ایران نظر سیدمحمد خاتمی را در این مورد جویا شد.
خاتمی با تبلیغاتی خواندن این اخبار تصریح کرد: اسرائیل در حال حاضر به هیچ وجه در موقعیت مناسبی قرار ندارد و بعید است مرتکب چنین اشتباهی بشود. این روشها بحران زاست، نه از بین برنده بحران. ایران به هیچ عنوان از بروز بحران استقبال نمیکند. آمریکا و اسرائیل هم باید بدانند اگر بحرانی نو ایجاد شود دود آن به چشم همگان خواهد رفت.
کودکان در ایران اعدام نمیشوند
آخرین سؤال نیز به درخواست یکی از مقامات ارشد نروژ از دولت ایران برای تجدید نظر در آنچه مجازات اعدام افراد زیر 18 سال در ایران خوانده شد، اختصاص یافت که سیدمحمد خاتمی در پاسخ تصریح کرد: مجازات اعدام در مورد کودکان بزهکار در ایران به هیچ وجه پیش از رسیدن به سن قانونی اجرا نمیشود.